Irlanda ou a trampa do euro
É necesario situar a batalla en rescatar o control da política monetaria para evitar outras Irlandas
Só un tolo, un oligarca ou un tecnócrata debidamente remunerado é capaz de defender hoxe que hai futuro para as clases traballadoras do continente e para as súas nacións periféricas no marco do proxecto europeo realmente existente. Non nos estraña logo a oposición de Irlanda e Portugal a aceptar o plano de rescate que lle pretenden impoñer desde o Fondo Monetario Internacional e o Banco Central Europeo porque a medicación que lle prescriben é a mesma, nunha dose máis elevada, que provocou a situación na que hoxe se atopan. O aumento do desemprego e os recortes sociais ao longo e ao ancho da vella Europa, o estancamento económico e a agudización das desigualdades territoriais están a provocar un aumento da conflitividade entre clases e territorios que non ten xeito de resolverse positivamente si non se vincula a saída do euro.
Após o estoupido da crise os estados da zona euro, co Banco Central e a Comisión á cabeza, lanzáronse ao rescate do sistema financeiro a través dun paquete de medidas que no básico concretábanse en garantir os depósitos, inxectar diñeiro público á banca, avalar as entidades financeiras con débeda pública, facilitar unha liquidez sen limites poñendo a funcionar a maquina do BC e impoñer a austeridade. Neste receitario foi determinante o lugar que ocupa a banca como auténtico centro de poder na etapa do capital monopolista, pero tamén a situación dos estados centrais da Unión Europea, particularmente Alemaña, que mantiveron as súas taxas de crecemento, por certo moi baixas, no primeiro lustro do século a base de reducir os salarios das súas clases traballadoras e dos investimentos de capitais nas periferias do seu conglomerado financeiro.
Irlanda foi a primeira da clase, até o punto de que as súas políticas económicas foron postas como exemplo de xestión da crise aos estados membros da Unión. Tanto é así que foi o primeiro estado da zona euro que garantiu o cento por cento dos depósitos bancarios aos contribuíntes. Non escatimou tampouco recursos en capitalizar as súas entidades de crédito, ás que destinou 31.000 millóns de euros, o que representa o 20% do seu PIB, sendo a esta altura necesarios fondos adicionais por un monto do 30% do PIB. Avalou a emisión de débeda do seu sistema financeiro por unha contía de 8.000 millóns de euros é aínda dese xeito o endebedamento total, segundo dados do Eurostat, sumando familias, empresas e Estado é do 300% do PIB, alto pero inferior ao de Estados Unidos, Francia, Xapón ou Estado Español. Mesmamente, antes que o eixo de ferro Berlín-París indicase ese camiño, aplicou as medidas de austeridade que como é sabido responden a garantir os créditos dos prestamistas internacionais. Non se quedou atrás en apalancar liquidez no mercado maiorista, o 18% do diñeiro prestado polo Banco Central Europeo en 2009 tivo como destino o seu sistema financeiro, nin tampouco no minorista, converténdose nun apetitoso bocado para a banca nese grande negocio que foi para as corporacións financeiras o mercado de débeda.
A situación que hoxe vive o pobo irlandés así como a resposta da comunidade internacional evidencian o carácter letal das políticas do grande capital e dos estados centrais para as periferias europeas, os problemas de inserción destas últimas no marco comunitario e a asunción por parte do capital da financierización como único mecanismo para responder a tendencia ao estancamento do sistema. Non vou determe no primeiro aspecto porque veño de referirme de xeito demorado a el no paragrafo anterior pero evidente que as medidas adoptadas a par que xeran recesión e estancamento na periferia europea están a permitir que outros territorios da área se sitúen nos niveis de crecemento máis altos da década. O "milagre irlandés" foi unha ficción que sustentou no investimento das multinacionais norteamericanas facilitado polo idioma e por nunha política fiscal laxa para as grandes corporacións, no crédito barato, no ladrillo e no consumo interno. A outra cara disto foi o desmantelamento dos seus sectores produtivos, o debilitamento da capacidade dun desenvolvemento endóxeno e un futuro, no que o único certo, é o empobrecemento e a marxinación das maiorías sociais. Tras a tentativa de asalto a Irlanda por parte da Comisión Europea e do FMI, agochase unicamente o interese da banca estranxeira e dos organismos internacionais de recuperar o diñeiro que lle teñen prestado ao sistema financeiro deste País. A débeda da banca irlandesa situase no 421% do PIB do Estado, tendo que facer fronte en dous anos a vencementos de máis de 650.000 millóns, e o equivalente, por tamaño a caída de Lehman Brothers. Isto é estamos diante doutro caso no que a banca, coa complicidade do poder político nacional e europeo, provocan unha situación limite no País.
A par que se facía público a proposta da Comisión Europea e do Reino Unido dun crédito a Irlanda por un importe de 150.000 millóns de Euros, o Primeiro Ministro Brian Cowen, afirmaba que "so un suicida lle abría as portas do seu País ao FMI". Non de estrañar que tras a axuda se agoche a axenda oculta de Alemaña, empeñada desde fai anos en modificar a especificade do réxime fiscal en materia de sociedades dos irlandeses, que mesmamente ten recorrido esta lexislación na Corte de Estrasburgo por considerar que "violaba" a libre competencia na zona euro. Alén da capacidade de resistencia ou da vontade política do goberno da República e particularmente de como se resolva a situación, do que non hai dúbida é que non estamos diante dun caso illado, pola contra exemplificador do futuro que lle agarda ao conxunto da periferia Europea. Neste sentido debemos estar atentos a como se desenvolven os acontecementos en Portugal cunha alta exposición das empresas galegas tanto a débeda pública ou privada. A modo informativo indicar, que só no que ten a ver coa débeda soberana, San José (69 millóns), Banco Pastor (112 millóns) e Caixa Galiza (24 millóns) suman 205 millóns de euros
Calquera manual de economía explica como historicamente os mecanismos dos que teñen votado man os Estados para facer fronte aos ciclos económicos respondían a trepia conformada pola intervención do sector público, as políticas fiscais e particularmente as políticas monetarias. Sen ir máis lonxe a día de hoxe observamos como os diferentes bloques económicos están a votar man das devaluacións para combater a crise, polo que a permanencia no euro convertese nunha trampa para aqueles estados que non controlan a política monetaria. Un breve repaso aos prezos na Unión Monetaria desde a creación do euro en 1999 até 2008 ilústranos a perfección como medrou a competitividade da "exportadora" Alemaña. Nestes nove anos os prezos subiron un promédio do 22% que no caso de Irlanda é dun 35%, de Grecia un 34% e do Estado Español, sendo a inflación do Estado Español 17 puntos maior que a Alemaña polo que os produtos deste país encarecéronse un 17% menos. Se o desequilibrio das balanzas por canta corrente causado pola libre circulación de capitais está na orixe da crise, a situación faise máis grave cando se lle une a Unión Monetaria que priva aos estados non só a política de control de cambios, senón tamén da política monetaria. A pertenza a Unión e a diferencia na taxa de inflación entre os estados, dálle unha especificade propia a crise das periferias europeas, na medida que produce un fondo desequilibrio na contabilidade exterior. Xa que logo é necesario situar a batalla en rescatar o control da política monetaria para evitar outras Irlandas.
Só un tolo, un oligarca ou un tecnócrata debidamente remunerado é capaz de defender hoxe que hai futuro para as clases traballadoras do continente e para as súas nacións periféricas no marco do proxecto europeo realmente existente. Non nos estraña logo a oposición de Irlanda e Portugal a aceptar o plano de rescate que lle pretenden impoñer desde o Fondo Monetario Internacional e o Banco Central Europeo porque a medicación que lle prescriben é a mesma, nunha dose máis elevada, que provocou a situación na que hoxe se atopan. O aumento do desemprego e os recortes sociais ao longo e ao ancho da vella Europa, o estancamento económico e a agudización das desigualdades territoriais están a provocar un aumento da conflitividade entre clases e territorios que non ten xeito de resolverse positivamente si non se vincula a saída do euro.
Após o estoupido da crise os estados da zona euro, co Banco Central e a Comisión á cabeza, lanzáronse ao rescate do sistema financeiro a través dun paquete de medidas que no básico concretábanse en garantir os depósitos, inxectar diñeiro público á banca, avalar as entidades financeiras con débeda pública, facilitar unha liquidez sen limites poñendo a funcionar a maquina do BC e impoñer a austeridade. Neste receitario foi determinante o lugar que ocupa a banca como auténtico centro de poder na etapa do capital monopolista, pero tamén a situación dos estados centrais da Unión Europea, particularmente Alemaña, que mantiveron as súas taxas de crecemento, por certo moi baixas, no primeiro lustro do século a base de reducir os salarios das súas clases traballadoras e dos investimentos de capitais nas periferias do seu conglomerado financeiro.
Irlanda foi a primeira da clase, até o punto de que as súas políticas económicas foron postas como exemplo de xestión da crise aos estados membros da Unión. Tanto é así que foi o primeiro estado da zona euro que garantiu o cento por cento dos depósitos bancarios aos contribuíntes. Non escatimou tampouco recursos en capitalizar as súas entidades de crédito, ás que destinou 31.000 millóns de euros, o que representa o 20% do seu PIB, sendo a esta altura necesarios fondos adicionais por un monto do 30% do PIB. Avalou a emisión de débeda do seu sistema financeiro por unha contía de 8.000 millóns de euros é aínda dese xeito o endebedamento total, segundo dados do Eurostat, sumando familias, empresas e Estado é do 300% do PIB, alto pero inferior ao de Estados Unidos, Francia, Xapón ou Estado Español. Mesmamente, antes que o eixo de ferro Berlín-París indicase ese camiño, aplicou as medidas de austeridade que como é sabido responden a garantir os créditos dos prestamistas internacionais. Non se quedou atrás en apalancar liquidez no mercado maiorista, o 18% do diñeiro prestado polo Banco Central Europeo en 2009 tivo como destino o seu sistema financeiro, nin tampouco no minorista, converténdose nun apetitoso bocado para a banca nese grande negocio que foi para as corporacións financeiras o mercado de débeda.
A situación que hoxe vive o pobo irlandés así como a resposta da comunidade internacional evidencian o carácter letal das políticas do grande capital e dos estados centrais para as periferias europeas, os problemas de inserción destas últimas no marco comunitario e a asunción por parte do capital da financierización como único mecanismo para responder a tendencia ao estancamento do sistema. Non vou determe no primeiro aspecto porque veño de referirme de xeito demorado a el no paragrafo anterior pero evidente que as medidas adoptadas a par que xeran recesión e estancamento na periferia europea están a permitir que outros territorios da área se sitúen nos niveis de crecemento máis altos da década. O "milagre irlandés" foi unha ficción que sustentou no investimento das multinacionais norteamericanas facilitado polo idioma e por nunha política fiscal laxa para as grandes corporacións, no crédito barato, no ladrillo e no consumo interno. A outra cara disto foi o desmantelamento dos seus sectores produtivos, o debilitamento da capacidade dun desenvolvemento endóxeno e un futuro, no que o único certo, é o empobrecemento e a marxinación das maiorías sociais. Tras a tentativa de asalto a Irlanda por parte da Comisión Europea e do FMI, agochase unicamente o interese da banca estranxeira e dos organismos internacionais de recuperar o diñeiro que lle teñen prestado ao sistema financeiro deste País. A débeda da banca irlandesa situase no 421% do PIB do Estado, tendo que facer fronte en dous anos a vencementos de máis de 650.000 millóns, e o equivalente, por tamaño a caída de Lehman Brothers. Isto é estamos diante doutro caso no que a banca, coa complicidade do poder político nacional e europeo, provocan unha situación limite no País.
A par que se facía público a proposta da Comisión Europea e do Reino Unido dun crédito a Irlanda por un importe de 150.000 millóns de Euros, o Primeiro Ministro Brian Cowen, afirmaba que "so un suicida lle abría as portas do seu País ao FMI". Non de estrañar que tras a axuda se agoche a axenda oculta de Alemaña, empeñada desde fai anos en modificar a especificade do réxime fiscal en materia de sociedades dos irlandeses, que mesmamente ten recorrido esta lexislación na Corte de Estrasburgo por considerar que "violaba" a libre competencia na zona euro. Alén da capacidade de resistencia ou da vontade política do goberno da República e particularmente de como se resolva a situación, do que non hai dúbida é que non estamos diante dun caso illado, pola contra exemplificador do futuro que lle agarda ao conxunto da periferia Europea. Neste sentido debemos estar atentos a como se desenvolven os acontecementos en Portugal cunha alta exposición das empresas galegas tanto a débeda pública ou privada. A modo informativo indicar, que só no que ten a ver coa débeda soberana, San José (69 millóns), Banco Pastor (112 millóns) e Caixa Galiza (24 millóns) suman 205 millóns de euros
Calquera manual de economía explica como historicamente os mecanismos dos que teñen votado man os Estados para facer fronte aos ciclos económicos respondían a trepia conformada pola intervención do sector público, as políticas fiscais e particularmente as políticas monetarias. Sen ir máis lonxe a día de hoxe observamos como os diferentes bloques económicos están a votar man das devaluacións para combater a crise, polo que a permanencia no euro convertese nunha trampa para aqueles estados que non controlan a política monetaria. Un breve repaso aos prezos na Unión Monetaria desde a creación do euro en 1999 até 2008 ilústranos a perfección como medrou a competitividade da "exportadora" Alemaña. Nestes nove anos os prezos subiron un promédio do 22% que no caso de Irlanda é dun 35%, de Grecia un 34% e do Estado Español, sendo a inflación do Estado Español 17 puntos maior que a Alemaña polo que os produtos deste país encarecéronse un 17% menos. Se o desequilibrio das balanzas por canta corrente causado pola libre circulación de capitais está na orixe da crise, a situación faise máis grave cando se lle une a Unión Monetaria que priva aos estados non só a política de control de cambios, senón tamén da política monetaria. A pertenza a Unión e a diferencia na taxa de inflación entre os estados, dálle unha especificade propia a crise das periferias europeas, na medida que produce un fondo desequilibrio na contabilidade exterior. Xa que logo é necesario situar a batalla en rescatar o control da política monetaria para evitar outras Irlandas.
