• Artigos do colaborador
• Outros colaboradores
• Perfil do colaborador

• 
• 
• 
• 
• 

• 
• 
• 

31-08-2019

A situación actual, cos acordos da Habana xa asinados e en marcha, permite levar a ras do chan na sociedade as problemáticas e contradicións que antes só avanzaban ou se afrontaban desde o plano militar

Tempos de paz para Colombia

ANDRÉ ABAL MAURICIO

Onte pola mañá erguiámonos coa nova da volta ás armas dun reducido grupo de combatentes das Forzas Armadas Revolucionarias de Colombia-Exército do Pobo (FARC-EP).

Se ben no vídeo que anuncia esta decisión apenas se aprecian unhas vinte persoas, quen encabeza o movemento son dous antigos líderes do Bloque Caribe, Iván Márquez e Jesús Santrich, que negociaron na Habana os acordos de paz das FARC co Estado, e foron nomeados senador e congresista respectivamente en virtude deses acordos.

Márquez desaparecera hai un ano e Santrich abandonou os seus gardacostas o 30 de xuño. O primeiro, foi de feito o candidato máis votado a Dirección Nacional do congreso fundacional da Forza Alternativa Revolucionaria do Común, o partido político no que se reconverteron as antigas FARC-EP, e durante a negociación dos acordos estivo case tan presente como Rodrigo Londoño, derradeiro comandante en xefe das FARC-EP.

No vídeo no que proclaman a  volta as armas argumentan que o estado colombiano non está a cumprir os acordos de paz, lembrando a morte de centos de líderes sociais e de máis de cen excombatentes das FARC desde que se asinaron os acordos de paz vai dous anos e medio.

A Forza Alternativa Revolucionaria do Común reaccionou con rapidez e sinalou por medio do seu voceiro, Rodrigo Londoño, que “romperon publicamente co partido, protocolarizaron a súa renuncia e asumiron as consecuencias dos seus actos; non compartimos ningún dos termos da alocución. Proclamar a loita armada na Colombia de hoxe constitúa un erro delirante”.

Tamén apuntou que “os acordos de paz encarnan a culminación da vella aspiración do pobo colombiano por poñer fin ao conflito armado e sementar a esperanza de consolidar definitivamente a paz con xustiza social no noso país”.

En 1964, cando se fundan as FARC-EP, tanto os efectos provocados pola fallida reforma agraria como a imposibilidade de actuar políticamente nunhas mínimas condicións de seguridade polo intervencionismo de Estados Unidos e a violencia exercida pola oligarquía -con especial énfase polos latifundistas- xeraban unhas condicións nas que a loita armada posuía toda a lexitimidade a nivel social.

Despois da tregua de 1984, motivada polos acordos de paz co goberno de Belisario Betancour, fúndase a Unidade Patriótica, que abranguen politicamente ás FARC-EP, o resultado: dous candidatos presidenciais, once deputados, 109 edís, oito alcaldes, oito ex alcaldes e arredor de 3 mil militantes foron asasinados. Con esas condicións a loita armada podía seguindo ser una vía coherente.

No 2006 o goberno de Álvaro Uribe asina un acordo de paz coas autodefensas, as antigas bandas pagadas polos terratenentes e narcotraficantes, nunhas condicións moi favorábeis moitivadas pola afinidade ideolóxica con Uribe, isto xerou un blanqueamento da violencia das autodefensas -que asinaros os crímenes máis brutais da historia de Colombia-.

A pesar que eses acordos remataron por ser unha “reconversión” das autodefensas en bandas criminais que continúan a servir aos mesmos amos mantivo e mantén o control do territorio produtivo en mans dos capitalistas, isto puxo o foco as FARC a hora de buscar unha saída política ao conflito.

Mais a situación actual, cos acordos da Habana xa asinados e en marcha, permite levar a ras do chan na sociedade as problemáticas e contradicións que antes só avanzaban ou se afrontaban desde o plano militar; aínda que o estado colombiano vaia avanzando na implementación dos acordos pinga a pinga, aínda que continúen a existir as bandas criminais coma un brazo armado do terratenentes e, aínda que a violencia aínda siga a ser de carácter sistémico.

Despois dunha nova serie de asasinatos de excombatentes en xullo deste ano, Rodrigo Londoño aclaraba que o fío condutor desta violencia había que buscalo nos sectores que ven no proceso unha ameaza aos seus intereses, os que lle teñen medo a verdade e a reconciliación; e é precisamente a eles a quen hai que cargar o peso da responsabilidade a hora de non ceder aos cantos de serea das armas.

Vai custar aplicar a reforma agraria ou os avances de dereitos sociais que os acordos da Habana impoñen ó estado, cando máis Iván Duque, presidente de Colombia e aliado de Uribe, adícase a cuestionar e tentar tombar uns acordos que neste momento se sosteñen pola férrea decisión do estamento xudicial. Esta situación de confusión e de continua deslexitimación da actividade políticas das FARC xera o caldo perfecto para a violencia dos que non queren ceder os seus privilexios, mais da outra banda tamén hai un pobo que non está disposto a ceder na conquista dunha vida digna e en paz por moitas dificultades que xurdan polo camiño.

O acontecido, que tamén clarifica unha situación até certo punto previda pero non definida no tocante ás excombatentes que volven as armas, ten que ser un chamado a implementar canto antes, con transparencia e respecto ao asinado, os acordos da Habana, e son unha proba das situacións que xeran os impedimentos que pon o goberno para a súa implementación.

Esta estratexia, apoiada pola inmensa maioría das FARC-EP e do partido FARC, así coma polo pobo colombiano, e tamén a vía máis rápida para crear o escenario no que a esquerda colombiana poida converterse no elemento determinante que de saída ás inquedanzas dun pobo que cada día pula por vivir nunha realidade mellor.

• 
• 
• 
• 
• 

• Valorar (20)
• 
• 
•